Fetal Makrozomi (İri Bebek)

“Fetal makrozomi” terimi, ortalamadan önemli ölçüde daha büyük bir yenidoğanı tanımlamak için kullanılır. Fetal makrozomi teşhisi konan bir bebeğin, gebelik yaşı ne olursa olsun 4.000 gram doğum ağırlığı vardır. Dünyada doğan bebeklerin yaklaşık yüzde 9’u 4000 gr’ dan daha ağır. Bununla birlikte, doğum ağırlığı 4.500 gram’dan fazla olduğunda fetal makrozomi ile ilişkili riskler büyük ölçüde artar. Fetal makrozomi vajinal doğumu zorlaştırabilir ve bebeği doğum sırasında yaralanma riskine sokabilir. Fetal makrozomi aynı zamanda bebeği doğumdan sonra artan sağlık sorunları riskine de sokar.    Fetal makrozomi, hamilelik sırasında tespit etmek ve teşhis etmek zordur. Olası işaret ve belirtiler şunlardır:

Büyük fundal yükseklik. Doğum öncesi ziyaretler sırasında, beklenenden daha büyük ölçen fundal bir yükseklik fetal makrozomi belirtisi olabilir.

Aşırı amniyotik sıvı (polihidramnios). Çok fazla amniyotik sıvı (hamilelik sırasında bebeği çevreleyen ve koruyan sıvı) bebeğinizin ortalamasından daha büyük olduğunun bir işareti olabilir.  Amniyotik sıvı miktarı bebeğinizin idrar çıkışını yansıtır ve daha büyük bir bebek daha fazla idrar üretir. Bebeğin boyutunu artıran bazı koşullar da idrar çıkışını artırabilir.

Nedenler

Fetal makrozomi, genetik faktörlerin yanı sıra annenin obezitesi veya diyabeti gibi koşullardan kaynaklanabilir. Nadiren, bebeğin büyümesini hızlandıran tıbbi bir durumu olabilir.

Bazı durumlarda, ortalama doğum ağırlığından daha büyük olan nedenler açıklanmamıştır.

Risk faktörleri

Pek çok faktör fetal makrozomi riskini artırabilir .Bunlardan bazıları kontrol edilebilir, bazıları ise kontrol edilemez. Örneğin:

Anne diyabeti. Hamilelikten önce diyabet geçirdiyseniz (gebelik öncesi diyabet) veya hamilelik sırasında diyabet geliştirdiyseniz (gebelik diyabeti), fetal makrozomi daha olasıdır.  Eğer diyabetiniz zayıf kontrol ediliyorsa, bebeğiniz; annesinde diyabet olmayan bir bebekten daha geniş omuza ve daha fazla vücut yağına sahip olabilir.

Fetal makrozomi öyküsü. Daha önce fetal makrozomi tanısı almış bir bebek doğurduysanız, sonraki gebeliklerinizde yine iri bir bebeğe sahip olma riskiniz artar.

Anne şişmanlığı. Eğer obezseniz fetal makrozomi daha olasıdır.

Hamilelik sırasında aşırı kilo alımı. Hamilelik sırasında çok fazla kilo almak fetal makrozomi riskini arttırır.

Önceki gebelikler. Her hamilelikte fetal makrozomi riski artar. Beşinci hamileliğe kadar, art arda gelen her hamilelik için ortalama doğum ağırlığı tipik olarak yaklaşık 113 gram artar.

Bebeğin Cinsiyeti. Erkek bebekler tipik olarak kız bebeklerden biraz daha ağırdır. 4000gr’dan daha ağır olan çoğu bebek erkektir.

Uzamış gebelik süresi. Hamileliğiniz son tarihten iki haftadan daha uzun bir süre devam ederse, bebeğinizin fetal makrozomi riski artar.

Anne yaşı. 35 yaşından büyük kadınların fetal makrozomi teşhisi konan bir bebeğe sahip olma olasılığı daha yüksektir.

Fetal makrozomi, hamilelik sırasında maternal diyabet, obezite veya kilo alımının bir sonucu olarak ortaya çıkma olasılığının daha fazladır. Bu risk faktörleri mevcut değilse ve fetal makrozomi şüphesi varsa, bebeğinizin fetal büyümeyi etkileyen nadir bir tıbbi durumu olabilir.

Doktorunuz test sonuçlarına bağlı olarak, doğum öncesi tanı testlerini ve belki de genetik danışmanı ziyaret etmenizi önerebilir.

Komplikasyonlar

Fetal makrozomi, hem hamilelik sırasında hem de doğumdan sonra sizin ve bebeğiniz için sağlık riskleri oluşturur.

Anne riskleri

Fetal makrozominin olası maternal komplikasyonları şunları içerebilir:

Doğum Eylemi problemleri. Fetal makrozomi bebeğin doğum kanalında sıkışmasına, doğumda yaralanmalara neden olabilir veya doğum sırasında forseps veya vakum cihazı kullanılmasını gerektirebilir (operatif vajinal doğum). Sezaryen ihtiyacı doğurabilir.

Genital sistem laserasyonları. Doğum sırasında, fetal makrozomi bebeğin doğum kanalına zarar vermesine neden olabilir – örneğin vajinal dokuları ve vajina ve anüs arasındaki kasları (perineal kaslar) yırtmak gibi.

Doğum sonrası kanama. Fetal makrozomi, doğumdan sonra uterin atoni yani rahim kaslarınızın uygun şekilde kasılamama riskini artırır. Bu durum doğumdan sonrası potansiyel olarak ciddi kanamaya neden olabilir.

Rahim yırtılması. Daha uterus ameliyatı geçirdiyseniz, fetal makrozomi uterus rüptürü riskini artırır. Bu ciddi bir komplikasyondur. Hayatı tehdit edici komplikasyonları önlemek için acil Sezaryen’e ihtiyaç vardır.

Yenidoğan ve çocukluk riskleri

Bebeğiniz için olası fetal makrozomi komplikasyonları şunları içerebilir:

Kan şekeri seviyesinin düşüklüğü (Hipoglisemi). Fetal makrozomi teşhisi konan bir bebeğin normalden düşük kan şekeri düzeyiyle doğması daha olasıdır.

Çocukluk çağı obezitesi. Araştırmalar, çocuklukta şişmanlık riskinin doğum ağırlığı arttıkça arttığını gösteriyor.

Metabolik sendrom. Bebeğinize fetal makrozomi teşhisi konulursa, çocukluk döneminde metabolik sendrom geliştirme riski altındadır.  Metabolik sendrom, artmış kan basıncı, yüksek kan şekeri seviyesi, bel çevresinde aşırı vücut yağı veya anormal kolesterol seviyeleri – birlikte ortaya çıkan kalp hastalığı, felç ve diyabet riskini artıran bir durum kümesidir.

Bu etkilerin erişkin diyabet, obezite ve kalp hastalığı riskini arttırıp arttırmayacağını belirlemek için daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.

Önleme

Fetal makrozomiyi önleyemeyebilirsiniz, ancak sağlıklı bir hamileliği teşvik edebilirsiniz.

Örneğin:

Gebelik öncesi bir doktor randevusu ayarlayın. Hamileliği düşünüyorsanız, sağlık kuruluşu ile görüşün. Eğer obezseniz, sizi ayrıca yaşam biçiminizde değişiklik yapmanıza ve hamilelikten önce sağlıklı bir kiloya ulaşmanıza yardımcı olan diğer bir sağlık hizmeti sağlayıcısına – kayıtlı bir diyetisyen veya obezite uzmanı gibi – başvurabilirsiniz.

Kilonuzu izleyin. Hamileliğinizde sağlıklı bir kilo alımınız genellikle 11 – 16 kilogram civarında olmalıdır. Bu durum bebeğinizin büyümesini ve gelişmesini destekler. Bununla birlikte, hamilelik kilo alımında herkes için aynı olan bir yaklaşım yoktur. Size uygun olanı belirlemek için sağlık uzmanınızla birlikte çalışmalısınız.

Diyabetinizi yönetin. Hamilelikten önce diyabet geçirdiyseniz veya gebelik diyabetini geliştirdiyseniz, durumu yönetmek için sağlık uzmanınızla birlikte çalışmalısınız. Kan şekeri seviyenizi kontrol etmek, fetal makrozomi de dahil olmak üzere gelişebilecek diğer komplikasyonları da önlemenin en iyi yoludur.

Günlük rutininize fiziksel aktivite ekleyin. Doktorunuzun fiziksel aktivite önerilerini takip edin.

Teşhis

Bir bebeğin doğum ağırlığını tahmin etmek zordur. Fetal makrozomi tanısı, bebek doğup tartılıncaya kadar kesin bir şekilde yapılamaz.

Hamilelik sırasında bebeğin büyüklüğünün herhangi bir değerlendirmesinin gebelik yaşı hakkında doğru bilgiye bağlı olduğunu unutmayın. Bir bebek gebelik yaşı için büyükse, öngörülen son tarihinizin doğru olup olmadığını doğrulamak önemlidir.

Fetal makrozomi için risk faktörleriniz varsa, doktorunuz bebeğinizin sağlığını ve gelişimini izlemek için muhtemelen aşağıdaki testleri yapar:

Ultrason. Üçüncü trimesterinizin sonuna doğru, bebeğinizin vücudunun baş, karın ve femur gibi bölümlerinin ölçümlerini almak için bir ultrason yapılabilir. Doktorunuz bu ölçümleri bebeğinizin ağırlığını tahmin etmek için bir formüle bağlar.  Bununla birlikte, fetal makrozomiyi öngörmek için ultrasonun kesinliği güvenilir değildir.

Doğum öncesi testler. Doktorunuz fetal makrozomiden şüphelendiyse, bebeğinizin sağlığını izlemek için nonsress testi veya fetal biyofiziksel profili gibi doğum öncesi testleri yapabilir.  Bir nonstres testi, bebeğin kalp atış hızını kendi hareketlerine cevap olarak ölçer.

Fetal biyofiziksel profil bebeğinizin hareketini, tonusunu, solunumunu ve amniyon sıvısının hacmini izlemek için nonstres testi ultrasonla birleştirir.

Bebeğinizin aşırı büyümesinin anne durumunun bir sonucu olduğu düşünülürse, doktorunuz doğum öncesi testleri önerebilir.

Tek başına makrozominin bebeğinizin sağlığını izlemeye yönelik doğum öncesi testler için bir neden olmadığını unutmayın.

Doğum öncesi, fetal makrozomi ile teşhis edilen bebeklerin tedavisinde uzmanlığı olan bir çocuk doktoruna danışmayı da düşünebilirsiniz.

Tedavi

Doktorunuz fetal makrozomi düşünüyorsa, vajinal doğum gerçekleşmeyebilir. Bununla birlikte, vajinal doğum sırasında forseps veya vakum cihazı ihtiyaç duyulabilir veya sıklıkla sezaryene başvurulabilinir.

Doğumu suni sancı vererek başlatmak genellikle tavsiye edilmez. Araştırmalar, doğum indüksiyonunun fetal makrozomi ile ilgili komplikasyon riskini azaltmadığını ve bir Sezaryen ihtiyacını artırabileceğini göstermektedir.

Diyabetiniz var. Hamilelikten önce diyabet geçirdiyseniz veya gestasyonel diyabet geliştirdiyseniz ve doktorunuz bebeğinizin 4000 gram veya daha fazla ağırlığa sahip olduğunu tahmin ederse Sezaryen bebeğinize ulaşmanın en güvenli yolu olabilir.

Bebeğinizin ağırlığı 4000 gr ve daha önce diyabet geçmişiniz yok. Gebelik öncesi veya gebelik diyabetiniz yoksa ve doktorunuz bebeğinizin 4000 gram veya daha fazla olduğunu tahmin ediyorsa Sezaryen önerebilir.

Omzu pelvik kemiğinizin arkasına sıkışmış bir bebek doğurdunuz (omuz distosisi). Omuz distosisi olan bir bebek doğurma öykünüz sorunun tekrar oluşması riski artar. Kırık köprücük kemiği kemiği gibi omuz distosisi ile ilişkili riskleri önlemek için sezaryen önerilir.

Doktorunuzun önerdiği doğum şekillerinin riskleri ve yararlarını tartıştığınızdan emin olun.

Bebeğiniz doğduktan sonra bir pediatri uzmanı tarafından doğum yaralanmaları, anormal derecede düşük kan şekeri (hipoglisemi) ve kırmızı kan hücresi sayısını (polisitemi) etkileyen bir kan bozukluğu belirtileri nedeniyle muayene edilecektir. Yine bebeğinizin doğum sonrası hastanenin yenidoğan yoğun bakım ünitesinde özel bakıma ihtiyacı olabilir.

Bebeğinizin çocuklukta obezite ve insülin direnci riski altında olabileceğini ve gelecekteki kontroller sırasında bu durumlar için izlenmesi gerektiğini unutmayın.

Ayrıca, daha önce diyabet teşhisi konulmamışsa, doğumdan sonra doktorunuz sizi bu durum için test edecektir. Gelecekteki gebelikler sırasında, gebelik sırasında gelişen bir diyabet türü olan gebelik diyabetinin belirti ve semptomları için yakından izleneceksiniz.