Rahim ağzı kanseri, rahim ağzının vajinaya bağlanan alt kısmı olan rahim ağzı hücrelerinde meydana gelen bir kanser türüdür.
Cinsel yolla bulaşan insan papilloma virüsünün (HPV) çeşitli türleri, rahim ağzı kanserine neden olurlar.
HPV’ye maruz kalındığında, normalde bir kadının bağışıklık sistemi tipik olarak virüsün zarar vermesini önler. Bununla birlikte, küçük bir kadın grubunda virüs, yıllarca hayatta kalarak serviks yüzeyindeki bazı hücrelerin kanserleşmesine neden olan sürece katkıda bulunur.
Düzenli yapılan Smear Testler ve HPV enfeksiyonuna karşı koruyan aşı yapılarak rahim ağzı kanseri riski azaltılabilir.
Rahim Ağzı Kanseri Belirtileri
Erken dönem rahim ağzı kanseri genellikle belirti veya semptom vermez.
İlerlemiş rahim ağzı kanseri belirtileri ve semptomları şunlardır:
- Postcoital (ilişkiden sonra), adet periyotları arasında veya menopoz sonrası vajinal kanama
- Ağır ve kötü bir kokuya sahip olan sulu, kanlı vajinal akıntı
- Pelvik ağrı veya cinsel ilişki sırasında ağrı
Sizi ilgilendiren herhangi bir belirti veya bulgu varsa, doktora başvurmalısınız
Rahim Ağzı Kanseri Nedenleri
Rahim ağzı kanseri, sağlıklı hücrelerin anormal hücrelere dönüşmelerini sağlayan genetik bir değişiklik (mutasyon) edinmesi ile başlar.
Sağlıklı hücreler belli bir sürede büyür ve çoğalır, sonunda belli bir zamanda ölürler. Kanser hücreleri büyür ve kontrolsüzce çoğalır ve ölmezler. Biriken anormal hücreler bir kitle (tümör) oluşturur. Kanser hücreleri yakındaki dokuları istila eder ve vücudun herhangi bir yerine yayılması (metastaz) için bir tümörden ayrılabilir.
Rahim ağzı kanserine tam olarak neyin neden olduğu belli değil, ancak HPV’nin bu kanserin gelişiminde rol oynadığı kesindir.
HPV çok yaygındır ve virüsü olan kadınların çoğunda hiçbir zaman rahim ağzı kanseri gelişmez. Bu, çevre veya yaşam tarzı tercihleri gibi diğer faktörlerin de rahim ağzı kanseri gelişimini belirlediği anlamına gelir.
Rahim Ağzı Kanseri Tipleri
Rahim ağzı kanseri tipi, prognozun ve tedavinin belirlenmesine yardımcı olur. Rahim ağzı kanserinin başlıca türleri:
- Skuamöz (Yassı) hücreli karsinom: Bu tip rahim ağzı kanseri, rahim ağzının dış kısmını kaplayan skuamöz hücrelerde başlar ve vajinaya çıkar. Çoğu rahim ağzı kanseri yassı hücreli karsinomlardır.
- Adenokarsinom. Bu tip rahim ağzı kanseri, rahim ağzı kanalını düzenleyen sütun şeklindeki glandüler hücrelerde başlar.
Bazen her iki hücre tipi de rahim ağzı kanserine karışmaktadır. Çok nadiren, rahim ağzındaki diğer hücrelerde de kanser meydana gelir.
Rahim Ağzı Kanseri İçin Risk Faktörleri
Rahim ağzı kanseri için risk faktörleri şunları içerir:
- Birçok cinsel partner: Cinsel partnerinizin sayısı arttıkça ve partnerinizin cinsel partnerlerinin sayısı arttıkça HPV kazanma şansınız artar.
- Erken cinsel aktivite: Erken yaşta başlayan seks hayatı HPV riskini arttırır.
- Diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar : Klamidya, bel soğukluğu, sifiliz ve HIV / AIDS gibi enfeksiyonlara sahip olmak HPV riskini arttırır.
- Zayıf bir bağışıklık sistemi: Bağışıklık sistemi zayıflarsa ve HPV de varsa rahim ağzı kanseri olasılığı daha yüksek olabilir.
- Sigara içmek: Sigara içmek skuamöz hücreli rahim ağzı kanseri ile ilişkilidir.
Rahim Ağzı Kanserini Önleme
Rahim ağzı kanseri riskini azaltmak için:
HPV’ye karşı aşı: Aşı, kızlara cinsel olarak aktif hale gelmeden önce yapılması halinde en etkilidir.
Smear testleri: Smear testleri rahim ağzı kanserinin hazırlık evresini saptayabilir. Böylece rahim ağzı kanseri önlenmek için izlenebilir veya tedavi edilebilir. Çoğu sağlık kuruluşu kadınların 21 yaşında rutin Pap testlerine başladığını ve birkaç yılda bir tekrarladıklarını söylüyor.
Güvenli Seks: Prezervatif kullanmak, daha az cinsel partner olması ve cinsel ilişkiyi geciktirmek rahim ağzı kanseri riskinizi azaltabilir.
Sigarayı bırakmak
Rahim Ağzı Kanserinin Teşhisi
Tarama
Erken saptanan rahim ağzı kanserinin başarılı bir şekilde tedavi edilmesi daha olasıdır. Kılavuzların çoğu kadınların 21 yaşında rahim ağzı kanseri ve kanser öncesi değişiklikleri taramaya başladığını göstermektedir.
Tarama testleri şunları içerir:
- Smear testi: Smear testi sırasında doktorunuz rahim ağzındaki hücreleri çizer ve fırçalar; bu daha sonra bir laboratuvarda anormallikler açısından incelenir.
- Smear testi, kanser hücreleri ve rahim ağzı kanseri riskini artıran değişiklikler gösteren hücreler de dahil olmak üzere rahim ağzındaki anormal hücreleri tespit edebilir.
HPV DNA testi. HPV DNA testi, en çok rahim ağzı kanserine yol açması muhtemel olan HPV türlerinden herhangi biri ile enfeksiyon için rahim ağzından toplanan hücreleri test etmeyi içerir. Bu test 30 yaş ve üstü kadınlar için veya anormal Smear testi yapılan genç kadınlar için bir seçenek olabilir.
Teşhis
Rahim ağzı kanserinden şüpheleniliyorsa, serviksin ayrıntılı olarak incelemesi gereklidir. Anormal hücreleri kontrol etmek için özel bir büyüteç olan kolposkop kullanılır.
Kolposkopik muayene sırasında doktorunuzun laboratuvar testleri için bir servikal hücre örneği olan biyopsi alması ve endoservikal küretaj (Rahim ağzı kanalını kürete etme ile örnek alma).
Rahim ağzı kanseri olduğunuzu tespit ederse, kanserinizin kapsamını (evresini) belirlemek için başka testler yapacaksınız. Kanserin evresi tedavide anahtar faktördür. Aşama sınavları şunları içerir:
- Görüntüleme testleri: BT taramaları, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi testler kanserin rahim ağzı dışına yayılımının belirlenmesine yardımcı olur.
- Mesane ve rektumun görsel muayenesi: Kolanoskopi ve sistoskopi ile komşu organlara yayılım araştırılır.
Rahim Ağzı Kanserinin Evreleri:
- EVRE I: Kanser serviksle sınırlıdır.
- EVRE II: Kanser rahim ağzında ve vajinanın üst kısmında bulunur.
- EVRE III: Kanser vajinanın alt kısmına veya dahili olarak pelvik yan duvarına hareket etmiştir.
- EVRE IV: Kanser, mesane veya rektum gibi yakındaki organlara yayılmış veya akciğer, karaciğer veya kemikler gibi vücudun diğer bölgelerine yayılmıştır.
Rahim Ağzı Kanserinde Tedavi
Rahim ağzı kanseri tedavisi, kanserin evresi, diğer sağlık sorunları ve tercihler gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Cerrahi, radyasyon, kemoterapi veya üçünün bir kombinasyonu kullanılabilir.
Cerrahi Tedavi
Erken dönem rahim ağzı kanseri tipik olarak uterusu çıkarmak için ameliyatla tedavi edilir. Histerektomi adı verilen bu ameliyat erken dönem rahim ağzı kanserini iyileştirebilir ve nüksü önleyebilir. Ancak uterusu çıkarmak hamile kalmayı imkansız hale getirir.
- Basit histerektomi. Rahim ağzı ve rahim kanserle birlikte uzaklaştırılır. Basit histerektomi genellikle sadece çok erken dönem rahim ağzı kanserinde bir seçenektir.
- Radikal histerektomi. Serviks, uterus, vajinanın bir kısmı ve bölgedeki lenf düğümleri kanserle birlikte uzaklaştırılır.
Minimal invaziv cerrahi erken evre rahim ağzı kanseri için bir seçenek olabilir.
Lenf nodu tutulumu olmadan çok erken dönem rahim ağzı kanseri varsa, hamile kalma olasılığını koruyan cerrahi de bir seçenek olabilir.
Radyoterapi
Radyasyon terapisi, kanser hücrelerini öldürmek için X ışınları veya protonlar gibi yüksek güçlü enerji ışınlarını kullanır.
Radyasyon tedavisi, bir tümörü küçültmek için ameliyattan önce ya da kalan kanser hücrelerini öldürmek için ameliyattan sonra tek başına veya kemoterapiyle birlikte kullanılabilir.
Radyoterapi;
- Dışarıdan, vücudun etkilenen bölgesine bir radyasyon ışını yönlendirerek
- Vajina içine, genellikle sadece birkaç dakika süreyle radyoaktif madde dolu bir cihaz yerleştirerek
- İkisi birlikte de uygulanabilir.
Radyoterapi menopoz öncesi kadınlar, adet görmeyi durdurabilir ve radyoterapi sonucu menopoza girebilir.
Radyoterapiden sonra hamile kalmak isteyebilirsiniz, tedavi öncesi doktorunuza yumurtalarınızı korumanın yollarını konuşunuz.
Kemoterapi
Kemoterapide kanser hücrelerini öldürmek için genellikle damar içine enjekte edilen ilaçlar kullanır.
Kemoterapi radyoterapinin etkilerini artırabileceğinden, düşük doz kemoterapi genellikle radyoterapi ile birleştirilir.
İyileştirilemeyen rahim ağzı kanserini kontrol etmek için daha yüksek dozlarda kemoterapi kullanılır.
Takip ve Bakımı
Tedavi tamamlandıktan sonra düzenli kontroller önerilir.
Destekleyici Bakım
Destekleyici bakım, ağrı ve diğer ciddi hastalık semptomlarından kurtulmaya odaklanan özel tıbbi bakımdır.
Destekleyici bakım, diğer uygun tedavilerin tümü ile birlikte kullanıldığında, kanserli insanlar daha iyi hissedebilir ve daha uzun yaşayabilir.
Destekleyici bakım bir doktor, hemşire ve diğer özel eğitimli profesyoneller tarafından sağlanmaktadır. Destekleyici bakım ekipleri kanserli insanlar ve aileleri için yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlamaktadır
